گازهای گل خانه ای

اکسیژن ، نیتروژن و آرگن به ترتیب 20/95 ، 78/08 ، 93% درصد و جمعا 99/96 درصد از جو را تشکیل می دهند. این گازها در سرمایش و گرمایش زمین نقش زیادی ندارند. 0/04درصد باقی مانده را ، به ترتیب اهمیت ، کربن دی اکسید ، متان ، نیتروزاکسید ، ازن ، و کلروفلورکربن ها (CFC و HCFC )تشکیل می دهند. این گازها تابش خورشید را از بالای جو به پایین راه می دهند ، ولی از خارج شدن تابش میکرومتری زمین به فضا جلو می گیرند. این گازها نقشی همانند شیشه در دیوارها و سقف گل خانه دارند و به همین سبب به گازهای گل خانه ای موسوم اند. اگر مقدار این گازها در جو بالا رود زمین گرم می شود. کربن دی اکسید عمدتا از سوختن سوخت های فسیلی و غیر فسیلی ، از دم و بازدم موجودات زنده ، از تبدیل سنگ های کربن دار به ترکیبات سیلیسی در طبیعت نشر می شود. از سوی دیگر کربن دی اکسید توسط روییدنی ها ، مرجان ها و موجودات دریایی صدف دار جذب می شود و در آب اقیانوس ها نیز به خوبی قابل حل است.
متان عمدتا از تجزیه مواد آلی گیاهی و حیوانی در مرداب ها ، کف دریاها و جنگل ها و نشخوار نشخوار کنندگان منتشر می شود. قسمت عمده گاز طبیعی فسیلی هم متان است.
نیتروزاکسید در طبیعت به وجود می آید و از بین می رود. مصرف روزافزون سوخت های فسیلی و کودهای شمیایی به افزایش آن در جو کمک می کند.
ازن در لایه های بالای جو در اثر تابش فرابنفش خورشید به وجود می آید و اثر خنک کنندگی دارد. ولی در لایه های پایین جو و سطح زمین ، ازن در ضمن فرایندهای صنعتی ، مانند جوشکاری جرقه های الکتریکی تولید می شود و گرم کننده جو و زمین است. CFC ها و HCFC ها به طور طبیعی به وجود نمی آیند و انسان ساخت هستند و در افشانه ها و ماشین های سرمازا به کار می روند. معاهده های بین المللی تولید انواع آسیب رسان آنها را محدود کرده است. HCFC هائ به ویژه CFC ها بیشترین اثر نخریبی را در لایه ازن دارند و تا اواخر سده بیستم مصرف بیش از حد این مواد منجر به کاهش ضخامت لایه ازن در بخشهایی از جو جنوبگان شده بود. در سی سال اخیر استفاده از گازهای CFC به تدریج ممنوع شده و در اثر آن ، روند تخریبی لایه ازن متوقف شده و فعالیت های پی گیری نیز جهت حذف HCFC ها از صنایع برودتی و نظایر آن به عمل آمده است. در حال حاضر بیشترین گازهای HCFC به طور عمده در کشور چین و پس از آن در هند تولید می شود و در کشورهای اروپایی و امریکا روند حذف آنها از چرخه تولید از چندی پیش آغاز شده است.

برچسب ها: گازهای گل خانه ای,