پانکراس یک غده مهم در سیستم گوارشی بدن می باشد. پانکراس، آنزیم های گوارشی را تولید و ترشح می کند. این آنزیم ها عبارتند از:
- آنزیم آمیلاز که نشاسته و کربوهیدرات را هضم می کند.
- آنزیم لیپاز که چربی ها را می شکند.
- آنزیم تریپسین که که در تجزیه پروتئین نقش دارد.
- همچنین یون بی کربنات را برای خنثی کردن اسید معده می سازد.
انواع سلول های بخش درون ریز
جزایر لانگرهانس دارای سه نوع سلول مهم می باشد:
1- سلول های آلفا: هورمون گلوکاگون را ترشح می کنند.
2- سلول های بتا: هورمون انسولین را ترشح می کنند و از فراوانترین سلول های جزایر لانگرهانس می باشند.
3- سلول های دلتا: هورمون سوماتوستاتین را ترشح می کند. این هورمون توسط سایر غدد درون ریز بدن نیز ترشح می شود.
هورمون های پانکراس و عملکرد آن ها
1- انسولین: در صورتی که قند خون بالا برود، انسولین ترشح می شود و قند خون را به سلول ها می برد و باعث کاهش قند خون می شود.
در صورت عدم فعالیت انسولین، دیابت و در صورت افزایش فعالیت انسولین، هیپوگلایسمی (کاهش قند خون) رخ می دهد.
انسولینوم، سرطان ناشی از زیادی انسولین در بدن می باشد.
2- گلوکاگون: اگر قند خون کم شود، این هورمون ترشح می شود. هنگامی که قند خون کم شود، گلوکاگون به کبد دستور می دهد که قند را از سلول ها آزاد کند و به جریان خون بفرستد.
در صورت افزایش عملکرد این هورمون، هایپرگلایسمی (افزایش قند خون) رخ می دهد.
گلوکاگونوم، سرطان ناشی از زیادی هورمون گلوکاگون می باشد.
3- سوماتوستاتین: تنظیم کننده تولید و ترشح هورمون های دیگر غدد درون ریز می باشد.
اگر مقدار زیادی هورمون های غدد درون ریز وجود داشته باشد، این هورمون ترشح می شود و باعث کاهش تولید انسولین، گلوکاگون، گاسترین و دیگر هورمون های درون ریز می شود.
در اثر زیادی عملکرد این هورمون، بیماری دیابت، سنگ کیسه صفرا و عدم تحمل چربی رخ می دهد.
سوماتوستاتینوم، سرطان ناشی از زیادی سوماتوستاتین می باشد.
4- گاسترین: این هورمون فقط هنگامی که غذا وارد معده و روده می شود، ترشح می گردد و برای تولید اسید معده، سلول های تولیدکننده اسید معده را تحریک می کند.
افزایش عملکرد این هورمون، منجر به افزایش اسید معده و بروز زخم معده می گردد.
گاسترینوم، سرطان ناشی از زیادی گاسترین می باشد.
5- پپتید روده ای: باعث می شود سلول های روده ای، آب و نمک را ترشح کنند.
فعالیت زیاد این هورمون، باعث اسهال شدید آبکی و عدم تعادل نمک (پتاسیم) می گردد.(تبیان)